In onze hectische samenleving, waarin de nadruk vaak ligt op externe prestaties en materiële welvaart, dreigt het belang van mentaal welzijn soms ondergesneeuwd te raken. Mentaal welzijn is echter veel meer dan enkel de afwezigheid van mentaal afzien; het omvat een veel bredere en diepere dimensie die aandacht en begrip verdient. Het is geen zwart-wit. Je bent niet psychisch gezond of psychisch ziek. Het is veel genunanceerder dan dat.
Het Spectrum van Mentaal Welzijn
Mentaal welzijn moet worden gezien als een continuüm, een spectrum waarop verschillende facetten van ons emotionele, psychologische en sociale leven samenkomen. Het gaat niet alleen om het vermijden van depressie of angst, maar om het cultiveren van positieve aspecten van onze geestelijke gezondheid.
Mentaal welzijn begint met het accepteren van jezelf, inclusief je mindere kanten. Zelfliefde is niet egoïstisch, maar eerder de basis voor veerkracht en emotioneel evenwicht.
Mensen zijn bovendien ook sociale wezens. Voedende, zorgzame relaties dragen bij aan ons mentaal welbevinden. We zijn groepsdieren. En dan gaat het niet over de hoeveelheid sociale contacten, vooral de kwaliteit van die contacten is belangrijk. Ik ontmoet heel veel mensen in mijn praktijk met een uitgebreid sociaal netwerk, een grote familie ... die toch kapotgaan van eenzaamheid. Het vermogen om emoties te herkennen, begrijpen en beheren is essentieel voor mentaal welzijn. Het omvat ook empathie en effectieve communicatie met anderen. En ook wat betreft die communicatie merk ik op dat er soms veel gepraat wordt, en weinig gezegd.
Een gevoel van zingeving en een doel in het leven dragen bij aan een diepgaand gevoel van welzijn.
De Rol van Zelfzorg
Een cruciaal aspect van mentaal welzijn is zelfzorg. Dit gaat verder dan af en toe ontspannen met een boek of een warm bad. Zelfzorg omvat het bewust investeren in onze fysieke, emotionele en psychologische behoeften op een consistente basis. Het gaat over het erkennen van de signalen van ons lichaam en geest en er adequaat op reageren.
Goede voeding, regelmatige lichaamsbeweging en voldoende slaap hebben directe invloed op ons mentaal welzijn. Een gezonde levensstijl ondersteunt niet alleen ons fysieke gestel maar heeft ook positieve effecten op onze gemoedstoestand.
Het beoefenen van mindfulness en meditatie zijn krachtige instrumenten om de geest te kalmeren en het bewustzijn te vergroten. Dit bevordert niet alleen ontspanning maar versterkt ook onze mentale veerkracht.
Grenzen stellen: Het is essentieel om grenzen te stellen in ons leven, zowel op persoonlijk als professioneel vlak. Dit betekent nee zeggen wanneer dat nodig is en prioriteit geven aan onze eigen behoeften.
Een Holistische Benadering
Mentaal welzijn vraagt om een holistische benadering, waarbij zowel preventieve als proactieve maatregelen worden genomen. Het is niet slechts een reactie op mentaal lijden, maar een actieve investering in het koesteren van positieve mentale gezondheid.
Laten we het stigma rondom mentale gezondheid doorbreken en erkennen dat mentaal welzijn niet beperkt is tot de afwezigheid van lijden, maar eerder een rijke, groeiende staat van zijn omvat. Door zelfzorg, verbinding met anderen en het cultiveren van positieve mentale gewoonten, kunnen we een dieper niveau van mentaal welzijn bereiken dat ons in staat stelt om volledig te floreren in ons dagelijks leven. Het is tijd om niet alleen te streven naar afwezigheid van mentaal afzien, maar naar een leven doordrenkt met veerkracht, tevredenheid en betekenis.